* Khái niệm
Gà “mã chỉ” là loại gà có lông mã (trên lưng gần đuôi) dài và nhọn. Gà mã chỉ cũng sẽ có lông bờm dài và nhọn. Cả hai thứ này đều khác với gà “mã lại”. Ngoài ra, gà mã chỉ cũng sẽ có thêm lông đuôi phụ cong dài phủ trên lớp lông đuôi chính. Gà mã chỉ đựơc xem là một giống gà khác biệt với giống gà mã lại. Ngoài ra thì các tay nuôi gà còn gọi loại gà có lông mã vừa nhỏ vừa ngắn là gà “mã kim”. Con gà ô này có bộ mã chỉ màu đỏ. Thường thì gà có lông mã màu đỏ cũng sẽ có lông bờm màu đỏ.
* Nguồn gốc
Khó có thể xác định được lịch sử và nguồn gốc của gà chọi Bình Định do có ít tài liệu nói về gà chọi, bên cạnh đó người chơi gà và nuôi gà thường hay dấu nghề và giữ độc quyền về dòng mái. Nhiều ý kiến cho rằng gà chọi Bình Định có nguồn gốc từ Trung Quốc. Giả thiết này phù hợp với đặc điểm về giống: gà chọi Bình Định có thân hình to khoẻ, xương to chắc (theo thuật ngữ gọi là gà Đòn) được nuôi phổ biến ở Trung Quốc đến miền Bắc và miền Trung của Việt Nam (ở miền Nam ít nuôi loại gà này). Ngoài ra thể lệ đấu gà ở Miền Bẵc, miền Trung và Trung Quốc có nhiều nét tương đồng.
* Tính hợp cách
– Xám Mã Chỉ
Những con gà mã chỉ có bộ lông màu xám mã kim (mã nhọn) đa dạng màu từ tía , ô ,xám, bông… Các tay nuôi gà thường chuộng gà xám có bộ lông khô như câu:
“Nhất xám khô, nhì ô ướt”
xám mã chỉ
+ Hợp cách về màu
Hiện tại thì những người chơi gà nòi ở Việt Nam chưa đặt ra một tiêu chuẩn nào về hợp cách của một con gà nòi và bộ lông của nó. Tuy nhiên, đối với những vị sư kê đã từng đá gà ở miền Nam thì sự
hợp cách cũng đã được nhiều người chú ý và áp dụng. Những dữ kiện về hợp cách của màu lông sau đây là dữ kiện do một hội viên của Hội Gà Nòi Việt Nam cung cấp. Những dữ kiện này không phải là tiêu chuẩn chính thức do một cơ quan có thẩm quyền nào đặt ra mà chỉ là những dữ kiện đã từng được các vị sư kê tại miền Nam áp dụng thời trước năm 1975.
+ Màu chân
Gà chân trắng được xem là hợp cách và thượng hạng cho tất cả các màu lông ngoại trừ gà xám mã chỉ và ó mã chỉ có bộ lông màu nâu.
+ Màu mỏ
Màu mỏ phải giống màu chân nếu không thì là không hợp cách
+ Màu mắt
Gà có màu mắt trắng xanh là thượng phẩm. Gà này khôn
Mắt màu trắng thường là nhất phẩm. Gà dữ
Mắt màu đen là nhị phẩm. Gà hiểm
Mắt màu vàng thau là tam phẩm. Gà lì
Mắt màu đỏ là gà tồi. Gà này dễ bị lòa ở nước khuya.
Hợp cách cho gà Xám Mã chỉ là:
Chân vàng + mắt vàng = Hạng nhất
Chân xanh + mắt trắng = Hạng nhì
Chân đen + mắt trắng = Hạng ba
Chân trắng = Thất cách
ô mã chỉ
– Ô mã chỉ
Gà ô mã chỉ là loại gà có màu lông đen tuyền. Đây là loại gà tiêu biểu đông đảo nhất.
Hợp cách của Ô Mã Chỉ:
Chân trắng + mắt trắng = Hạng nhất
Chân đen + mắt trắng = Hạng nhì
Chân đen hoặc xanh + mắt vàng thau hoặc đen = Hạng ba
Gà ô mã chỉ mà có một vài cọng lông trắng nơi cánh và đuôi (gián cánh) vẫn được xem là hợp cách.
Gà ô chân trắng đựơc nhiều người ưa chuộng như câu:
“Gà ô chân trắng, mẹ mắng cũng mua
Gà trắng chân chì, mua chi thứ ấy”
– Ô Bông
Gà ô bông có bộ lông đen và trắng pha lẫn.
Con ô bông có thân hình rắn chắc này đã từng thắng một trận thư hùng quan trọng của các danh sư. Theo lời tường thuật của một vị sư kê có mặt tại hiện trường thì đối thủ của nó là một danh kê ở miền Trung và bị nó hạ ở khoảng phút thứ bảy của hiệp một với đòn mu lưng. Khi bị đòn thì đối thủ nằm xoặc cánh dãy đành đạch trước khi chết.
Hợp cách của Ô Bông:
Chân trắng + mắt trắng = Hạng nhất
Chân đen + mắt trắng = Hạng nhì
Chân đen hoặc xanh + mắt đen = Hạng ba
– Ó Mã chỉ (điều)
Gà mã chỉ có bộ lông đỏ hoặc nâu đều đựơc gọi chung là Ó Mã Lại. Tuy nhiên, hợp cách của mỗi loại hơi khác nhau.
Hợp cách của gà điều:
Chân trắng + mắt trắng = Hạng nhất
Chân vàng + mắt vàng = Hạng nhì
Chân xanh + mắt xanh = Hạng ba
Chân đen = Thất cách
(Lưu Ý:Có một bất đồng về hợp cách của gà điều. Theo dữ kiện của một hội viên khác trong hội gà nòi việt nam và nhiều sư kê mà anh quen biết tại miền Trung thì gà điều có chân trắng là thất cách)
– Ó Mã chỉ (nâu)
Hợp cách của Ó mã chỉ có bộ lông màu nâu:
Chân vàng = Hạng nhất
Chân xanh = Hạng nhì
Chân trắng = Hạng ba
Đang online : 4